Το Metro είναι εκείνη η σειρά παιχνιδιών που ακροβατεί τέλεια μεταξύ eurojank, ΑΑ και ΑΑΑ παιχνιδιού. Είναι η επιτομή – εξαιρείται η CDPR – όπου ένα παιχνίδι με φτωχό budget και ελάχιστο development καταφέρνει να γίνει Franchise. Και μεταξύ μας, αυτό είναι και το καλύτερο. Βλέπουμε στούντιο να βαράνε δέκα φορές πέρα από τις δυνατότητές τους και να αποτυγχάνουν. Το Metro χτυπάει πάντα εκεί που πρέπει, και ανεβάζει τον πήχυ όταν πρέπει. Η 4Α games (πολύ πριν τα ΑΑΑΑ παιχνίδια) κάνει ταυτόχρονα μαγικό και ταυτόχρονα αυτονόητο. Να ξεκινάει από τα χαμηλά και να φτάνει ψηλά.
Metro 2033
Το πρώτο παιχνίδι και αυτό που έβαλε τη βάση για όλα τα υπόλοιπα. Ο Dmitri Glukhovsky βγάζει το βραβευμένο βιβλίο Metro 2033 και ψάχνει devs για να το μετατρέψει σε παιχνίδι. Διαλέγει την νεοσύστατη 4Α για δύο λόγους. Πρώτον γιατί η εταιρεία εδρεύει στην Ουκρανία (και όσο να ‘ναι, είναι κοντά). Δεύτερον γιατί οι devs είχαν δώσει δείγματα δουλειάς με το πρώτο S.T.A.L.K.E.R και όσο να ‘ναι ξέρουν τι κάνουν.
Η ιστορία
Η ιστορία των Metro είναι πάνω κάτω η ίδια σε όλα και το μόνο που τα διαφοροποιεί είναι η πλοκή. Σε έναν κόσμο όπου έχει καταστραφεί από πυρηνική καταστροφή, οι μόνοι που επιβίωσαν είναι όσοι βρήκαν καταφύγιο στο Metro (roll credits) της Μόσχας. Εκεί η ανθρωπότητα ξαναχτίζει τον πολιτισμό, με τρεις βασικές φράξιες να λαμβάνουν την εξουσία. Υπάρχουν οι κομμουνισταί (γιατί όκ, Ρωσία), υπάρχουν οι νεο-ναζί και υπάρχουν οι στρατιωτικοί Σπαρτιάτες. Η επιφάνεια παραμένει μια χιονισμένη έρημος με ένα σωρό ραδιενεργά τέρατα, συν τους Dark Ones που είναι μυστηριώδεις οντότητες με τηλεπαθητικές δυνάμειες. Το ‘χουμε;
Ο παίχτης αναλαμβάνει τον ρόλο του Artyom, ενός στρατιώτη Σπαρτιάτη, που έχει βασικά ένα στόχο. Πρέπει να πάει στον κεντρικό σταθμό, τον Polis, και να ενημερώσει για την επικείμενη επίθεση των Dark Ones. Εννοείται πώς όλα πάνε λάθος, τον πιάνουν καμιά δεκαριά φορές και εννοείται πως γλιτώνει πάντα στο παρατρίχα.
Το Gameplay
Πάλι σε όλα τα παιχνίδια, το βασικό gameplay παραμένει το ίδιο. Είναι ένα survival horror FPS στο οποίο περιπλανιέσαι σε γραμμικές πίστες στο μετρό της Μόσχας. Τα εφόδια είναι ελάχιστα, επομένως κάθε σφαίρα μετράει. Όταν βγαίνεις στην επιφάνεια, εννοείται με αντιασφυξιογόνα μάσκα, έχεις χρονόμετρο, επομένως, εκτός από τις σφαίρες μετράει και ο χρόνος. Το πρώτο παιχνίδι ειδικά δεν δίνει πολλές επιλογές σε αναβαθμίσεις και τέτοια. Γενικά ειδικά το Metro 2033 είναι πολύ “barebone” παιχνίδι με την έννοια πως κάνει λίγα πράγματα αλλά προσπαθεί να τα κάνει σωστά.
Και εν μέρει το πετυχαίνει. Με μια υποτυπώδη ιστορία που περισσότερο στήνει έναν κόσμο παρά αφηγείται μια γραμμική ιστορία, το πρώτο παιχνίδι σε μπάζει στον κόσμο με υψηλά επίπεδα immersion. Όντως νιώθεις τις κακουχίες του metro. Νιώθεις εκείνο το “kill or be killed” της επιφάνειας. Το jankiness της μάχης έχει νόημα, με την έννοια πως τα όπλα σου είναι κάτι ζάσταβα που δέκα ρίχνεις μια πετυχαίνεις. Δεν είσαι ο σουπερ-ντούπερ στρατιώτης του Call of Duty. Είσαι κυριολεκτικά ό,τι έχει αφήσει πίσω του το Τσερνόμπιλ και τα όπλα σου είναι κολλημένα κυριολεκτικά με ζελοτέιπ.
Metro Last Light
Έχω μιλήσει με πολλές αφορμές για το “Bioshock Paradox”. Βασικά είναι η κατάσταση στην οποία ένα sequel κάνει τα πάντα καλύτερα από το πρώτο, αλλά στην γενική συνείδηση είναι χειρότερο. Το Last Light δεν πέφτει σε αυτή τη κατηγορία. Κυρίως γιατί το Last Light δεν επιδιώκει να εφεύρει τον τροχό, ούτε να εξελίξει υπερβολικά το παιχνίδι και να το κάνει αγνώριστο.
Η ιστορία συνεχίζει από εκεί που την αφήσαμε στο Metro 2033. Σε μια αποστολή προκειμένου να πιάσεις τον τελευταίο Dark One, όλα πάνε στραβά. Πάλι τριγυρνάς στο Metro από στάση σε στάση, σε πιάνουν και ξεφεύγεις, εμβαθύνοντας στον κόσμο και ανακαλύπτοντας καινούργια στοιχεία. Από άποψη gameplay το παιχνίδι παραμένει ακριβώς το ίδιο, με την ίδια δράση, τα ίδια survival elements, με ελάχιστα νέα όπλα και αναβαθμίσεις.
Και για να είμαι ειλικρινής, και καλά έκανε. Οι φαν του Metro ήθελαν απλώς ένα νέο παιχνίδι, αλλά με την παλιά συνταγή. Τα πράγματα που δούλεψαν στο πρώτο παιχνίδι, δούλεψαν και εδώ. Με την λογική “αν δεν είναι σπασμένο, μην το φτιάξεις”, το Last Light ήταν η ίδια εμπειρία Metro με διαφορετική ιστορία.
Metro Exodus
Κι εκεί που λέγαμε πως η σειρά θέλει το κάτι καινούργιο, έρχεται το Exodus και μας αποτελειώνει. Το παιχνίδι αλλάζει τα πάντα όλα και μας δίνει μια διαφορετική εμπειρία Metro, που οριακά θυμίζει Metro.
Η ιστορία αλλάζει. Μετά από ένα σήμα πως υπάρχουν επιζώντες κάπου έξω, εσύ και μια ομάδα βετεράνων καβαλάτε το τρένο και πάτε να ανακαλύψετε τι παίζει, διασχίζοντας κυριολεκτικά όλη τη στέπα της Σιβηρίας. Στο δρόμο κλασικά βρίσκετε συμμάχους αλλά κυρίως τρελαμένους από την ραδιενέργεια και την πτώση του πολιτισμού. Την θέση των κλειστοφοβικών τούνελ και της χιονισμένης Μόσχας, παίρνουν τα δάση, οι έρημοι, και ανοιχτά περιβάλλοντα που αλλάζουν εντελώς την αίσθηση του παιχνιδιού. Η ιστορία δίνει περισσότερο βάρος στους χαρακτήρες και όχι στην πλοκή, κάτι που κάνει το Metro πιο ανθρώπινη ιστορία παρά επιστημονική φαντασία. Βασικά τι επιστημονική φαντασία, πλέον το ζούμε κάθε μέρα.
Το gameplay αλλάζει δραστικά. Ναι, πάλι είναι ένα FPS με κάτι όπλα λες και τα φτιάχνεις από lego, αλλά το παιχνίδι ανοίγει υπερβολικά. Πλέον αντί για γραμμικές πίστες, έχεις μινι-open worlds με την ιστορία και τα side quests να λαμβάνουν χώρα ταυτόχρονα. Βασικά, ας ξεκινήσουμε από εκεί. Το Metro Exodus έχει sidequests. Επίσης έχει οχήματα για να ταξιδεύεις από την μια άκρη του χάρτη στην άλλη.
Το Metro Exodus είναι το βήμα εμπρός που δεν έγινε με το Last Light. Και πάλι έπιασε. Τα καινούργια πράγματα, η αλλαγή τόνου και χαρακτήρα, τα overhauling σε βασικά ζητήματα, κέρδισαν τους gamers. Διατηρώντας ένα επίπεδο jankiness, το Exodus είναι πολύ πιο φιλόδοξο στο να κάνει πράγματα, να εξελίξει την ιστορία και το gameplay του. Παραμένοντας πιστό στις αρχές του, δίνει μια εντελώς διαφορετική εκδοχή αυτού που το έκανε σπουδαίο
Επίλογος.
Το Metro δεν είναι απλώς ένα εξαιρετικό franchise, παρά το eurojank quality του. Είναι ένα franchise που εκπροσωπεί όλα όσα οι gamers προσπαθούμε να (ξανα)κερδίσουμε. Single-player εμπειρίες, με καλό gameplay και ιστορίες που μας κάνουν να χαθούμε στον κόσμο τους. Παιχνίδια που πάνω από όλα έχουν ταυτότητα και ψυχή και οι devs δεν είναι απλά “εποχιακοί υπάλληλοι”, αλλά βάζουν ψυχή και ταλέντο σε αυτό που κάνουν.
